Een andere blik op de wereld

Na een vakantie in een land als India kun je je studenten een andere blik op de wereld geven. Het beste kun je hiervoor wat highlights noemen, die je zijn opgevallen. Ik noem zeven voorbeelden.

1. Veel mensen

Er zijn overal mensen. Gelukkig kom ik uit Nederland en ben ik gewend aan veel mensen per vierkante kilometer, dus dat scheelt. Hindoes en moslims leven bovendien vredig naast en door elkaar … een aantal politici zou eens naar India op excursie moeten gaan.

2. Veel werkgelegenheid

Wij hebben nu bijna elk loket en pompbediende weg gereorganiseerd, maar als je in een café in India afrekent kan het maar zo zijn dat je met twee bedienden te maken krijgt: één maakt de rekening op en de ander opent met een sleuteltje het geldlaatje en geeft je het wisselgeld terug.

3. Veel geld

Voor pak weg driehonderd Euro krijg je veel geld (Indian Roepies). Als westerse toerist ben je dus behoorlijk rijk als je bedenkt dat een flesje cola 30 Roepies kost. Het is een belevenis als je dat geld bij de “lokale” bankier haalt, die de Roepies opdiept uit een grote lade met stapels ogenschijnlijk ongesorteerde bankbiljetten.

4. Veel afval

De aanvoer van verpakte producten en het ontbreken van een vuilnisophaaldienst gaan slecht samen. Nog niet zo heel lang geleden bestond het huisvuil hier uit louter GFT-afval. Nu zie je overal zwerfplastic, dat ook in de magen van de heilige koe belanden, of ter plekke op straat worden verbrand.

5. Veel geuren

Zo weinig als je op straat in Nederland ruikt, zoveel te meer ruik je in India. Je ruikt niet alleen smog, koemest, urine, verbrand plastic en van alles dat je niet direct kunt thuisbrengen: de “geuren” lijken bovendien veel intenser en zijn meer aanwezig dan in ons koude kikkerlandje.

6. Vaak stroomuitval

Het is ongekend, het kristalhelder leidingwater, het aardgas en de ononderbroken elektriciteit waarover wij dagelijks beschikken. In India durf ik het water niet te drinken en op de plaats waar ik verbleef viel de stroom bijna dagelijks uit.

7. Geen WC thuis en geen toiletpapier

Het meest schokkende voor studenten is, als je hen verteld dat hele volksstammen thuis niet over een WC beschikken en daarom voor hun dagelijkse behoeften op pad moeten en het veld in gaan. In plaats van toiletpapier nemen zij dan een potje water mee.

 

Kofferproof

Aan eerstejaars studenten vertel ik dat hun opdrachten en verslagen “kofferproof” moeten zijn, wat inhoudt dat zij de opdrachten en verslagen voorzien van correcte kop- en voetteksten met hun naam, de datum en het paginanummer.

Ik vertel het hen als volgt. Stel je voor dat ik:
1. alle ingeleverde opdrachten en verslagen in mijn attachékoffer doe;
2. deze attachékoffer sluit en vervolgens heel goed door elkaar schud;
3. daarna de attachékoffer omgekeerd boven een tafel zal openen.

Ik vertel hen vervolgens de clou: dat ik alle (losse) papieren op de tafel weer kan samenvoegen en kan thuisbrengen op basis van de informatie in de kop- en voetteksten.

De volgende les deel ik alle opdrachten en verslagen uit. Alles dat niet op basis van de kop- en voetteksten was thuis te brengen leg ik echter voorin de klas met het verzoek aan de eigenaren om alsnog hun naam, de datum en het paginanummer erop te schrijven … mogelijk zal het alsnog worden nagekeken.

Het effect is dat de studenten via deze werkwijze leren dat zij hun producten volgens geldige regels en procedures aanleveren: indien het (bijvoorbeeld) niet juist wordt aangeleverd, dan kan dit immers leiden tot vertraging in de verwerking (beoordeling) van hun producten … en dat is ook een wijze les voor in hun toekomstige beroepspraktijk.

Educatieve spreuk

Some letters have to must be written but
should never ever have been sent~B.

Voorkom voortijdig schoolverlaten

Een mooie flyer van VSV Groningen voor de website via welke ze iedereen in de provincie Groningen die te maken heeft met voortijdig schoolverlaten:

• Informeren over allerlei zaken rondom voortijdig schoolverlaten;
• De mogelijkheid bieden om snel met elkaar in contact te komen;
• De kans geven om zélf informatie en ideeën aan te leveren.

---

VSV Groningen – Vroegtijdig Schoolverlaten

---

Resistentie van bacteriën tegen antibiotica aangestipt

Hoe leg je aan een klas uit wat het gevaar is van resistentie tegen antibiotica? Je kunt dit met behulp van een Smart- of whiteboard heel leuk en begrijpelijk uitleggen.

Teken een cirkel en zet in de cirkel allemaal stippen: dit is een kolonie bacteriën. Je kunt het gedrag van bacteriën zelfs nabootsen door steeds meer stippen te zetten, alsof de kolonie zich sterk voortplant.

Leg nu eerst ook uit wat een antibioticum is en vertel vervolgens dat je de kolonie bacteriën met een antibioticum te lijf gaat. Wis vervolgens alle stippen, alsof de bacteriën door het antibioticum worden weggevaagd.

Vertel tijdens het wissen iets over erfelijkheid en overerfbare eigenschappen. Laat tenslotte twee stippen op het Smart- of whiteboard staan en leg uit dat deze bacteriën over een bijzondere eigenschappen beschikken: deze zijn namelijk bestand tegen het antibioticum.

Begin nu weer stippen te zetten en leg uit dat dit de ‘nakomelingen’ zijn van de twee bacteriën, die bestand zijn tegen het antibioticum.

Tip: je kunt nog beter de resistentie tegen antibiotica uitleggen door voor de ‘gewone’ bacteriën een whiteboard marker en voor de resistente bacteriën een Eding marker te gebruiken: in dit geval dien je wel te weten hoe je na afloop de twee ‘resistente’ stippen alsnog kunt verwijderen. (met een tweede antibioticum:-)

---

Wageningen UR: Antibioticumresistentie

---

RIVM: Antibioticaresistentie in Nederland neemt toe

---

Nu.nl: Resistentie tegen antibiotica ‘groot gevaar voor gezondheid’

---

Straks nostalgisch: telefooncellen, de praatpaal en brievenbussen

De informatisering en de digitalisering slaan op alle fronten toe: een groot aantal artifacts is reeds uit onze samenleving verdwenen, of zal in de komende jaren uit onze samenleving verdwijnen. Wat ging voor en wat zal nog volgen?

Huidige ontwikkelingen
Vijf jaar geleden werd besloten het aantal telefooncellen drastisch terug te brengen. Nu wordt gesproken over minder brievenbussen en het beëindigen van de praatpaalservice langs onze snelwegen.

Terugblik
Nostaligisch … een telefooncel in het straatbeeld. “Eind 2005 stonden er nog 4500 cellen in Nederland, maar 95 procent van de Nederlanders zou ze nooit gebruiken“, aldus de KPN (4 juli 2008).

Actualiteit
Nostaligisch … even een brief op de bus doen. “PostNL mag van minister Kamp het aantal brievenbussen halveren van 19.000 naar 8700“, dat schrijft de minister aan de Tweede Kamer (3 juni 2013).

Vooruitblik
Nostaligisch … een praatpaal langs de Nederlandsche autosnelweg. “Ik acht afbouw van de praatpalenservice op termijn mogelijk“, schrijft Schultz (5 juni 2013).

Toekomstige ontwikkelingen
Wellicht is het een interessant lesidee om leerlingen te laten nadenken over hoe de informatisering en digitalisering onze maatschappij heeft veranderd en wellicht meer interessant: hoe onze samenleving door deze ontwikkelingen nog steeds verandert, of zal gaan veranderen …

De joker in Amsterdam

Bij de uitleg van het gebruik de joker* in een SQL-query** vroeg de docent -tot driemaal toe- aan een student om “Am-ster” in te typen. De student typte drie keer “Amster” in. Een medestudent die ernaast stond ziet het gebeuren en schiet in de lach.

Het deed me denken aan de goochelaar, die iemand uit de zaal ter assistentie bij hem op het podium riep. Hij drukte de nieuwboren assistent een toverstok in de hand, zette hem een hoed op en vroeg toen: “hoed af”. De assistent neemt de goochelaar’s hoed af. De goochelaar zegt vervolgens: “hoed op” (Bedoelde: “Houd de hoed op”). De assistent zet de goochelaar’s hoed weer op. Het hoed-af en hoed-op herhaalde zich ook drie keer.

---

*
De * (ook wel joker genoemd) geeft aan dat op die plaats een willekeurig aantal willekeurige tekens kan staan, bijvoorbeeld: bij Am* wordt gezocht naar Amsterdam, Amstelveen, Amersfoort, etc.

**
Een SQL-querie is een vraag aan een database, die in de “Structured Query Language (SQL)” is opgesteld.

Zelfs ezels eten voldoende voedingsvezels: aandacht voor vezels bij Loopbaan en burgerschap in het MBO-onderwijs

Ezels eten vooral stro en gras, maar ook suikerbieten, bix, vlokken, koeken, appels, wortels en af en toe keukenafval en maïs. Hun “dieet” bevat dus heel veel voedingsvezels. Verder drinkt een ezel ook veel water.

Vezels eten is gezond. Het Voedingscentrum raadt zo’n 30 tot 40 gram voedingsvezels per dag aan voor volwassenen. Het blijkt echter dat veel Nederlanders slechts 18,5 tot 25 gram voedingsvezels per dag naar binnen krijgen: is dit wellicht niet een reden om eens aandacht aan voedingsvezels te besteden in ons onderwijs?

Loopbaan en burgerschap (MBO)
Is het een idee zijn om onze MBO-ers een opdracht te geven die over voedingsvezels gaat? Is een dergelijke opdracht niet nodig om de studenten meer bewust te maken van voeding(svezels)?

Je zou aan een opdracht kunnen denken waarbij je aan de studenten vraagt om -aan de hand van de tabellen van het Voedingscentrum- een voldoende vezelrijk weekmenu voor een volwassene te bedenken, nadat je ze natuurlijk eerst “alles” over voedingsvezels hebt uitgelegd.

Tabel: voedingswaardetabel pe100g product
product	energie	voedingsvezel	zout	vet	suikers
blauwe bosbessen	270	8,5	0	0	11
rinse appelstroop	1120	4	0,3	0	55
spaghetti	1483	2,5	<0,1	1,3	1,6
zilvervliesrijst	1560	2,5	0	2,5	0
havermout	1566	10	0,007	7	0,7
roomboter	3091	0	0	82	1
zonnebloemolie	3404	0	0	92	0

Een opdracht over vezels past goed in het kader van Loopbaan en burgerschap (functioneren als zelfstandig burger in de maatschappij, vitaal burgerschap), Rekenen, of ICT (omgaan met Excel).

---

Voedingscentrum: Vezels

---

ingrediënten.nl: Blauwe bes

---

leontien.nl: Fruit en groente met de meeste vezels

---

hoedoe.nl: Hoe volg ik een vezelrijk dieet

---

Bron illustratie: Paarden Kennis Centrum

---

Food Guide Pyramid wordt schijf van vijf

In 1992 ontwikkelde de United States Department of Agriculture (USDA) de zogenaamde Food Guide Pyramid (zie: Figuur).

Figuur: Food Guide Pyramid wordt schijf

In 2011 paste de USDA de Food Guide Pyramid aan en veranderde ze deze -op basis van gewijzigde inzichten- in een MyPlate Guide en hiermee werd een einde gemaakt aan een periode van voedselpyramidefiguren (zie: Figuur).

Je zou bijna zeggen dat de USDA -na 19 jaar- uiteindelijk ook op een soort van schijf van vijf is overgestapt …

Waarom je fouten “MOET” maken

Figuur 1: titratie
Klik op het plaatje

Vandaag heb ik aan mijn leerlingen uitgelegd waarom je fouten “MOET” maken. Ik deed dit aan de hand van een eigen onderwijservaring: bij een titratie (scheikunde) was ik een keer vergeten om te controleren hoe de buret was gevuld. Ik zat na een tijdje op een volgende druppel te wachten, die niet meer kwam en het gevolg was dat ik de hele proef (stofje vragen bij de amanuensis, afwegen, mengen, noteren, etcetra) moest overdoen. Ik heb deze fout daarna (door de irritatie) nooit meer gemaakt en zal in de beroepspraktijk ook altijd eerst controleren hoe de buret is gevuld.

Ik vertel de leerlingen dat het niet erg was om de proef (door de fout) over te doen, omdat in de onderwijssituatie goedkope scheikundige stoffen werden gebruikt (voorbeeld: het bepalen van het gehalte chloor in een reinigingsmiddel). In een (beroeps)praktijk zou het echter om zeer dure stoffen kunnen gaan (voorbeeld: een scheikundig stofje die uit duizenden bomen is gewonnen) en dan wordt het dubbel uitvoeren van een bepaalde proef een kostbare zaak.

Figuur 2: linosnede
Bron: http://jufjacquelien.web-log.nl/

Een tweede voorbeeld: in een onderwijssituatie en bij beginnende grafici wordt vaak goedkopere inkt (op waterbasis) voor de linosnede en het is dan ook helemaal niet erg als een beginner eens de bekende (beginners)fout maakt en de linosnede in spiegelbeeld ziet verschijnen. Echte drukinkten zijn stukken duurder, worden bij verkeerd gebruik vrijwel waardeloos en zijn bovendien veel moeilijker van de rollers en het andere gereedschap te verwijderen (er is hiervoor meer ervaring en begeleiding nodig).

Een derde voorbeeld: indien je tijdens de rijles, of rij-opleiding, bij een fietspad vergeet naar twee kanten te kijken en een fietser van de andere kant (die je niet verwacht) over het hoofd ziet, dan zal de rij-instructeur ingrijpen en keihard op de rem trappen. Na zo een ingreep zul je -denk ik- nooit meer vergeten om bij het naderen van een fietspad naar twee kanten te kijken en die fout dus niet meer maken, ook als er geen rij-instructeur meer naast jou zit.

Figuur 4: een computernetwerk
Klik op het plaatje

Een gemaakte fout kan ook de start van een speurtocht (naar de oorzaak) zijn, die uiteindelijk kennis, inzicht en -uiteindelijk- ook voldoening kan opleveren en dit geldt zeker (ook) binnen het ICT-onderwijs (voorbeeld: een subnetmask dat foutief is ingetypt tijdens het configureren van een computernetwerk, of een fout in een computerprogramma) … lees ook: Fouten maken hoort pijn te doen?!